ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Χρονιάρες μέρες στην Λαγκάδα. Χωριό μεγάλο τότε. Τόπος καραβοκύρηδων. Όχι Βροντάδος και Καρδάμυλα. Μα όχι και Ξεχώρια από όπου κρατούν οι ρίζες μου. Με καμάρι οι χωριανοί μας το ονόμαζαν «Μικρό Παρίσι»! Αλήθεια, τι πετυχημένη σύγκριση! Καμιά σχέση με το πρόσφατο «Τι Λοζάνη τι Κοζάνη». Θυμάμαι, σε πλήρη αντιστοιχία με το ....Παρίσι ότι στη Λαγκάδα, μόλις έδυε ο ήλιος, έπεφτε απόλυτο σκοτάδι. Ηλεκτρικό δεν υπήρχε. Η φτώχεια, οι ελλείψεις και η ανέχεια, επέτρεπαν να φωτίζει το σπίτι μόνο περιφερόμενη λάμπα και αυτή .... καρωμένη ! Το πευκοδάσος που σήμερα στολίζει το χωριό μας, τότε δεν υπήρχε. Πολλές φορές, το κύμα εξέβραζε στην παραλία του χωριού, καμιά φλούδα «πέτικα». Τυχερός αυτός που την έβρισκε. Με μιας, με τη λατζέτα για με το «τσακαδάκι», σκάλιζε και σκάρωνε ένα καραβάκι. Το ‘βαζε στο σκαφίδι της μπουγάδας, του ‘δινε και όνομα. Συνήθως το ονόμαζε «Τραμπάκουλο», «Τσανακάκι» ή «Κουντουριώτη» και χανόταν με τη σκέψη του σε ποθητά μακρινά ταξίδια! Άγιες μέρες σου λέει! Πώς να σ’ αφήσουν οι σκέψεις και οι επιθυμίες να αγιάσεις; Όνειρο του κάθε πιτσιρικά αλλά και παράκληση στον «ανύπαρκτο» Άγιο Βασίλη, εκείνου του χαλεπού καιρού...... Ένας γκαζοτενεκές ! Αλήθεια, γιατί το δρομολόγιο του Άγιου δεν περιλάμβανε το χωριό μας ; Μια λοιπόν και δεν μας έφερνε έναν γκαζοτενεκέ ο Άγιος, φροντίζαμε με κάθε δυνατό τρόπο να τον αποκτήσουμε. Ο γκαζοτενεκές τότε, ήταν σκεύος «πολύτιμο» και ..... δυσεύρετο. Ανυπολόγιστης αξίας ! Δεξί χέρι μα και καμάρι, κάθε νοικοκυράς που τον κατείχε. Ασφαλέστερος και ελαφρότερος της πήλινης στάμνας που έσπαγε κιόλας. Κατόπιν όλων αυτών, τρόπος να τον αποκτήσεις υπήρχε μόνον ..... ένας ! Την άλλη μέρα όλη η γειτονιά στο πόδι. Το χωριό, αντιλαλούσε από τις φωνές, τις απειλές και τις κατάρες της παθούσης ! ....Σκασίλα μας ! Με τι μεράκι χαράζαμε το σκαρίφημα πάνω στον τενεκέ. Τον κόβαμε περίτεχνα και φτιάχναμε το καΐκι μας ! Όχι αδέρφια μου, δεν ήταν παιχνίδι για εμάς. Ποτέ δεν το είδαμε έτσι. Ήταν η πραγματοποίηση του ονείρου.... Του πρώτου και μοναδικού αρχέγονου πόθου μας ... Να μπαρκάρουμε κάποια μέρα! Απαντούσαμε στο κάλεσμα της Θαλασσινής Μοίρας μας να σαλπάρουμε μακριά. Στις μεγάλες θάλασσες του κόσμου...... Στα ξένα! Πόσο μου έχουν λείψει τα τενεκεδένια καΐκια. Ρωτώ φίλους, συγχωριανούς και φίλους αν φύλαξε κανείς έστω και ένα; Εάν έφτασε κανένα από αυτά στις μέρες μας, Παντού άρνηση. Απογοήτευση .... Ούτε ένα για δείγμα. Αφού φτιάχναμε το τενεκεδένιο σκαρί, το αρματώναμε. Να άλμπουρα, πίκια και μπαστούνια. Να ράντες και φλόκους. Να θαλασσομάχοι , ξάρτια και σκαλιέρες. Να φαναριέρες, άγκυρες και μπαμπάδες. Να μακαράδες και παλάγκα. Άντε να το βάψεις και να το παλαμίσεις. Άντε να του βάλεις σαβούρα. Το έκανες πραγματικό «Λαγκαδούσικο Κότερο» ! Αλήθεια, πόσες φορές ο γκαζοτενεκές δεν έκοψε και μάτωσε τα παιδικά μας δάχτυλα; Τότε εμείς, χωρίς σκέψη, μα με κρυφή χαρά κάναμε το σημείο του σταυρού στο ποδόσταμο. Πιστεύαμε πως έτσι στοίχειωνε το σκαρί. Τώρα πια ήταν καταδικό μας. Είχε επάνω του την σφραγίδα της ζωής μας, που το μπόλιαζε με το είναι μας ! Όταν τελικά το σενιάραμε, το δέναμε με μια κλωστή, από τη μάσκα του και ξημεροβραδιαζόμαστε, πήγαινε – έλα, σύριζα με το κράσπεδο του μόλου. Σέρναμε το καΐκι που αρμένιζε στο γιαλό, με μοναδικό φορτίο τα όνειρα μας! Πέρασαν από τότες χρόνια ..... Δεν χορτάσαμε τη θάλασσα.... Κι αν η πλανεύτρα δεν μας κράτησε για πάντα στην υγρή αγκαλιά της, όπως τόσους άλλους .... Πόσα κουσούρια δε μας άφησε; Μια μέρα, απρόσμενα η αχάριστη ξέβρασε και μένανε στη στεριά σακάτη..... ! Πόσο με πόνεσε ...... Πόσο με γέλασε η πλανεύτρα ....; Και όμως .... την αγαπώ παράφορα ακόμα.....! Χρονιάρες μέρες μακριά της....Μακριά κι από τη Χιό .... Έχασα τη χαρά μου. Αναπολώ τις μέρες που πέρασα στην Άγια Μάνα Γη, εκείνες τις δύσκολες μετεμφυλιακές ημέρες του ολέθρου και της συμφοράς, Αναπολώ και ομολογώ πως όση νοσταλγία και αν εκπέμπουν, ζήσαμε δύσκολες εποχές. Εποχές γεμάτες φόβο... πόνο .... μιζέρια και στερήσεις ! Δυστυχώς, σήμερα πάλι μας γυρίζουν πίσω ... Σε αυτά τα χρόνια ..... Σε αυτές τις καταστάσεις .....!
Νεογέννητε Χριστέ μου. Βοήθησε να μη μας ξαναπάνε εκεί ..... !!! Τι να πρωτοθυμηθώ χωρίς να πονέσω... Την καρωμένη λάμπα..... Τον γκαζοτενεκέ .....Τον πέτικα ή ξελογιάστρα θάλασσα ;
Γράφει: ο Μιχάλης Γ. Καριάμης
Συνταξ. Πλοίαρχος Ε. Ν.